کسب رتبه اولEDCدانشگاه برای دومین بار پیاپی/ دکتر میرزازاده: هدف در دانشگاه بهبود وضعیت آموزش است
روابط عمومي مركز مطالعات و توسعه آموزش به بهانه اينكهEDCدانشگاه براي دومين بار متوالي رتبه اول را در جشنواره كشوري شهيد مطهري كسب كرده، با دكتر عظيم ميرزازاده مدير مركز مطالعات و توسعه آموزش گفتگو كرد كه در ادامه مي خوانيد:
آقاي دكتر ضمن تبريك به مناسبت كسب رتبه اول مركز مطالعات و توسعه دانشگاه در رتبه بندي مراكز مطالعات كشور، در ابتدا بفرماييد كه معناي اين رتبه بندي چيست و چگونه صورت مي‌گيرد؟
يكي از رويكردهاي به ارزشيابي اين است كه به صورت مقايسه‌اي قابليت‌هاي مراكز آموزشي مختلف را مي‌سنجند، تقريباً از اواخر دهه 70 اين رويكرد در كشور ما در حوزه آموزش علوم پزشكي گسترش پيدا كرد.
اولين رتبه بندي آموزشي مراكز مطالعات در سال 87 صورت گرفت كه ما در آن رتبه بندي نيز رتبه اول را كسب كرديم كه آن به صورت يك رتبه بندي مستقل مراكز مطالعات بود، سال 90 در قالب طرح رتبه بندي آموزشي راد كه در دانشگاه علوم پزشكي كشور صورت گرفت يك قسمتي از آن مربوط به مراكز مطالعات بود كه همان دوره اول طرح راد بود. بر اساس آن، مركز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه علوم پزشكي تهران رتبه اول را كسب كرده و البته اين طرح هم اكنون در دست اقدام است و دوره دوم آن نيز در حال اجرا است.
در واقع يك سري از شاخص‌هايي را كه مورد اجماع و توافق آن كساني هست كه اين طرح را برگزار مي‌كنند، در قالب آن شاخص‌ها از مراكز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشكي كشور اطلاعات جمع آوري مي‌شود و در مدلي كه هر فعاليتي امتيازي دارد قرار مي‌گيرد و در نهايت در مجموع يك امتيازي محاسبه و آن دانشگاهي كه بيشترين امتياز را كسب كرده باشد رتبه برتر شناخته مي‌شود كه ما خوشبختانه در دانشگاه علوم پزشكي تيپ 1 رتبه اول را كسب كرديم كه جا دارد از كساني كه در آن زمان مديريت مركز مطالعات را به عهده داشته و همكاران ما در مركز مطالعات و توسعه بودند تشكر كنيم چون و در واقع اين حاصل زحمات همكاران در مركز مطالعات و توسعه در سال 90 و قبل از آن بوده است و بنده هيچ مسئوليتي در آن زمان در مركز نداشته‌ام و بايد از آن بزرگواران تقدير كرد. البته مسلماً اين براي دانشگاه علوم پزشكي تهران و براي مركز مطالعات و توسعه افتخار است كه اين رتبه كسب شده و ما خيلي خوشحاليم. اين وظيفه ما را سنگين مي‌كند كه اين مسير را ادامه دهيم.
رتبه بندي چه حوزه‌هاي را در بر مي‌گيرد؟
رتبه بندي آموزشي در مراكز مطالعات در واقع به حيطه‌هاي اصلي عملكرد مركز مطالعات و توسعه بر مي‌گردد، مثلاً در نظر بگيريد از حوزه‌هاي عملكردي مراكز مطالعات در كشور، توانمندسازي آموزشي است. بنا بر اين در يك چارچوب مشخصي از ما اطلاعات گرفته مي‌شود و راجع به وضعيت توانمندسازي و دوره‌هاي آموزشي توانمندسازي كه در دانشگاه براي اعضاي هيات علمي برگزار مي‌شود ما گزارشي را ارائه مي‌دهيم.
قسمت ديگر راجع به بحث حمايت طرح‌هاي توسعه‌اي است كه در حوزه آموزش در دانشگاه اجرا مي‌شود. چه تعداد طرح داريم؟ چه تعداد به نتيجه رسيده؟
در ارتباط با ارزشيابي، در حوزه دانشجو، در حوزه دوره‌هاي آموزشي و اعضاي هيات علمي صورت مي‌گيرد، چه دوره‌هايي، چه تعداد اعضاي هيات علمي. طبيعتاً چون تيپ اين ارزشيابي و رتبه بندي نياز به امتياز دارد بنا بر اين هر كدام از اين‌ها بايد به صورت كمي گزارش شود و يك امتيازي تعلق مي‌گيرد كه در جمع بندي يك رتبه كلي و امتياز كلي داده مي‌شود. قسمت اصلي آن بحث توانمندسازي، بحث طرح‌هاي توسعه‌اي، بحث ارزشيابي، عمده رتبه بندي شاخص‌هاي آن اين قسمت‌ها را در برميگيرد يا مثلاً برنامهريزي آموزشي، تعداد طرح‌ها و برنامه‌ها و كوريكولومهايي كه در مركز آمده و مورد قضاوت قرار گرفته و آن هم يكي از شاخص‌ها است.
اساساً هدف از تشكيل مركز مطالعات و توسعه چيست؟ و چه حوزه‌هايي دارد؟
پيشينه مركز مطالعات و توسعه براي اولين بار به دهه 50 شمسي در دانشگاه علوم پزشكي شيراز بر مي‌گردد ولي در آن تاريخ به نام مركز مطالعات و توسعه نبوده ولي به هر حال هدف، كمك در جهت ارتقا و توسعه آموزش در دانشگاه بوده و مركز همكار بين‌الملل سازمان بهداشتي جهاني شد و به عنوان يك قطب توانمندسازي و تربيتي نيروي انساني و آموزش علوم پزشكي. در دهه 70 شمسي بود كه در بخشي از دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور اين حركت مجدداً شروع شد.
در سال 75-74EDCدانشگاه به همت جناب آقاي دكتر رضوي و جمعي از همكارانشان شكل گرفت و در طي اين مدت حدود 20 سالي كه از تاسيس مركز مطالعات و توسعه گذشته همكاران فراواني در دوره‌هاي مختلف مديريتي مسئوليت مركز را به عهده داشتند و سعي كردند كه در واقع اين كار را پيش ببرند و هدف در دانشگاه بهبود وضعيت آموزش است. پس ما براي رسيدن به اين هدف نياز به معلميني كه قابليت‌ها و توانمندي‌هاي آموزشي بهتري داشته باشند و يك قسمتي از فعاليتهاي مركز مطالعات و توسعه، اين بحث توانمندسازي آموزشي است. اگر براي بهبود وضعيت آموزشي احتياج داريم به اينكه نظام‌هاي ارزشيابي و پايش را تقويت كنيم و از طريق ارائه بازخوردي كه صورت مي‌گيرد باعث بهبود كيفيت آموزشي شويم پس يك قسمتي از كارهاي مركز مطالعات و توسعه ساماندهي و پيگيري بحث ارزشيابي آموزشي است چه در حوزه هيات علمي و چه در حوزه سيستم‌هاي آموزشي و دوره‌هاي آموزشي.
اگر براي بهبود كيفيت آموزشي لازم است كه ما از طرح‌ها و ايده‌هاي ارتقاي كيفيت آموزشي كه در واقع همان طرح‌هاي توسعه آموزش است حمايت كنيم بودجه‌اي در اختيارشان قرار دهيم و به تعبير من از طريق مشاوره‌اي كه براي تدوين طرح ارائه مي‌شود كمك كنيم كه آن طرح بهتر انجام شود و بودجه تأمين شود كه بتواند آن طرح را اجرا كند. اين يكي از كارهايي است كه مي‌تواند آموزش را بهبود ببخشد پسEDCدانشگاه بايد اين كار را بكند و اين امكان را براي اعضاي هيات علمي و دانشكده‌ها فراهم كند.
يكي از كارهاي اصلي در دانشگاه برنامه ريزي آموزشي است كه بايد بر اساس آن طرحي كه تعبيه مي‌شود ما بتوانيم يك آموزش مناسب را ارائه كنيم. پس قاعدتاً ما اگر بتوانيم برنامه‌هاي آموزشي بهتري داشته باشيم گامي در جهت بهبود كيفيت آموزشي برداشته‌ايم. مركز مطالعات و توسعه در زمينه برنامه ريزي به عنوان يك مشاور و به عنوان يك بازوي كمك كننده به دانشگاهيان، اعضاي هيات علمي و به گروه‌هاي آموزشي كمك مي‌كند كه بتوانند برنامه‌هاي آموزشي بهتري را تدوين كنند طبيعتاً الزاماً در همه حوزه‌ها،EDCدانشگاه و به خصوص در دانشگاه ما با اين گستردگي كه وجود دارد در همه حوزه‌ها مستقيم وارد نمي‌شويم. اما به هر حال تفكر، پيگيري و برنامه ريزي براي اينكه ما در اين جهات حركت كنيم كار مركز مطالعات است.
در بعضي از قسمت‌ها مستقيم وارد مي‌شود و در بعضي از قسمت‌ها هم ممكن است كه با واسطه اين كار انجام شود. اين همه كاري كه در مركز مطالعات و توسعه انجام مي‌گيرد نيست در واقع اگر بخواهيم آموزش، ارتقا پيدا كند يكي از كارهايي كه بايد صورت بگيرد اين است كه ارج بگذاريم و تقدير كنيم از كساني كه فعاليتهاي برجسته آموزشي انجام مي‌دهند يا در جهت ارتقاي كيفيت به عنوان يك طرح برجسته، يك فرآيند يا به عنوان معلمين دانشگاه كه دارند زحمت مي‌كشند تدريس مي‌كنند و نسل آينده علوم پزشكي اين دانشگاه را به سهم خود تربيت مي‌كنند.
بنا بر اين پس چون اين يك اصل است يكي از كارهايي كهEDCدانشگاه انجام مي‌دهد همكاري و يا برگزاري در امر جشنواره‌هاي آموزشي مانند جشنواره آموزشي شهيد مطهري، جشنواره ابن سينا كه در برگزاري آن با معاونت پژوهشي همكاري دارد تا بتوانيم اين افراد را شناسايي كنيم و ارج بگذاريم و آن‌ها را به عنوان الگوهاي رفتاري در دانشگاه علوم پزشكي تهران معرفي كنيم.
با توجه به رسالت اين دانشگاه كه يك رسالت بين‌المللي است و يا اين كه بايد باشد كه به سمت آن حركت ميكنيم. در اين راستا يكي از نقش‌هايي كه مركز مطالعات دارد تقويت تبادلات بين‌المللي در حوزه آموزش علوم پزشكي است كه در 2 سال گذشته ارتباط با مراكز معتبر بين‌المللي در جهت توليد شواهد علمي و تلاش براي جهت دهي فعاليتهاي آموزشي در كليه سطوح به سمت اينكه از شواهد و بهترين شواهد استفاده كنيم بوده ما توانستيم اين همكاري بين‌المللي را برقرار كنيم و به عنوان مركز همكار بين‌المللي آموزش پزشكي مبتني بر بهترين شواهد فعاليت كنيم.
يكي از 18 مركزي كه در جهان به عنوان مركز همكار بين‌المللي آموزش پزشكي مبتني بر بهترين شواهد مشغول به كار است دانشگاه علوم پزشكي تهران است و جالب است كه بدانيد ما تنها مركز همكار در آسيا و يكي از سه مركزي هستيم كه در كشورهاي به اصطلاح در حال توسعه فعاليت مي‌كنند. طبيعتا اين براي ما به عنوان نماينده جمهوري اسلامي ايران يك افتخار و موقعيت ممتاز است. بنا بر اين يكي از كارهايي كه بايد انجام داد تا كيفيت آموزشي ارتقا پيدا كند اين است كه ما بتوانيم شواهد براي موثر بودن فعاليت‌هايي كه در عرصه آموزش انجام مي‌دهيم.
يعني اگر بخواهيم يك كاري انجام دهيم و تحولي در آموزش ايجاد كنيم اين كار بايد مبتني بر شواهد باشد نه بر اساس سليقه و نه بر اساس آزمون و خطا؛ بلكه بايد ببينيم در دنيا، در كشورهاي ديگر و يا در دانشگاه‌هاي ديگر كشور در اين زمينه چه كارهايي انجام شده و از تجربيات آن‌ها استفاده كنيم و اين يكي از كارهايي است كه خوشبختانه ما نه تنها در قالب كشوري بلكه در قالب يك همكار بين‌المللي انجام داديم. معناي اين عرايض بنده اين نيست كه در هيچ كدام از اين حوزه‌ها ما به موفقيت صد در صد رسيده‌ايم بلكه به اين معناست كه ما تلاش ميكنيم در اين مسير گام برداريم.
يكي ديگر از فعاليتهاي مركز اين است كه در حدي كه بنده مي‌دانم تنها مركزي هستيم كه به صورت سازماندهي شده حمايت كننده بحث تربيت و به كار گيري بيماران استاندارد شده در آموزش علوم پزشكي هستيم. از حدود سال 86 دفتر بيمار استاندارد شده در مركز مطالعات فعال شده است. براي اينكه بتواند بيمار استاندارد شده را به عنوان يك بيمار چه در حوزه آموزش و چه در حوزه امتحانات به كار بگيرد كه نمونه بارزش امتحاناتOSCEاست كه به صورت ايستگاهي و عملي انجام مي‌شود و طبيعتاً اگر اين آزمون بخواهد با كيفيت برگزار شود بايد افرادي در اختيار داشته باشند كه بتوانند ايفاي نقش كنند و دانشجوها بتوانند با آن‌ها مصاحبه كنند و اين هم يكي از فعاليت‌هايعمده‌اي است كه مركز مطالعات و توسعه بر عهده دارد.
اين دو مورد آخر يعني مركز همكار بين‌المللي آموزش پزشكي مبتني بر بهترين شواهد و همين طور دفتر بيماران استاندارد شده منحصر به فرد هستند و فقط مركز مطالعات و توسعه در دانشگاه علوم پزشكي تهران دارد.
توسعه آموزش به چه معناست و چگونه صورت مي‌گيرد؟
البته اين سوال سختي است واقعيت اين است آموزش چيز پيچيده‌اي است و توسعه آموزش هم طبيعتاً چيز ساده‌اي نيست. به يك تعبير نقدي كه وجود دارد اين است كه در گذشته‌هاي دور البته نه چندان خيلي دور آموزش پزشكي خوبي داشتيم و دانش آموختگاني كه بودند برجسته بودند و هنوز هم هستند ولي احساس رضايت از كيفيت آموزش بيشتر بود. معلمين دانشگاه احساس مي‌كردند كه بهتر مي‌توانند به وظايف معلمي عمل كنند دانش آموختگان سرويس بهتري مي‌گرفتند، كيفيت آموزشي ما به تعبيري بالاتر بود و بعضي نقد مي‌كنند كه آن موقع كه اين بحثEDC، بحثEDOو مراكز مطالعات نبود. پس چرا آن دوران بهتر بود. آيا واقعاً وجود اين‌گونه مراكز باعث بهبود كيفيت مي‌شود؟
واقعيت اين است كه بايد به اين نكته توجه كرد كه هر چيزي مقتضيات زماني و شرايط خاص خود را دارد و در آن چارچوب معنا پيدا مي‌كند و الزاماً بازگشت به گذشته بدون فكر به آن، همه مشكلات را حل نميكند. به عنوان مثال فرض كنيد كه ما آموزش را يك موضوع پيچيده در نظر بگيريم يك بحثي كه در آموزش پيش آمده در گذشته به اين شكل نبوده، بحث فناوري است كه ما در گذشته اين حجم از فناوري كه در حوزه آموزش وجود دارد را نداشتيم و طبيعتاً اين فناوري‌ها تأثير مستقيم روي كيفيت آموزشي مي‌گذارد.
بحث بعدي اين است كه نسل تغيير كرده و نسل جديد توقعات جديد و نگاه خاصي دارد. اعضاي هيات علمي در گذشته كمتر تحت فشارهاي متفاوت در حوزه‌هاي مختلف بودند چون رسالت دانشگاه رسالت ساده‌تري بود. به هر حال در بسياري از كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران رسالت اوليه دانشگاه‌ها تربيت نيروي انساني كارآمد است اما به تدريج وضعيت تغيير مي‌كند و پژوهش و توليد علم هم به عنوان يك رسالت اصلي دانشگاه مطرح مي‌شود. در واقع در ابتدا رسالت ما شايد تربيت نسل توانمند بعدي علوم پزشكي بود در حالي كه الان اين تنها رسالت ما نيست قبلاً هم تنها رسالت ما نبود ولي برجسته‌ترين رسالت ما بود ولي اكنون پژوهش در تراز بين‌المللي يكي از رسالت‌هاي جدي ما است.
درمان به عنوان يك رسالت غير قابل انكار دانشگاه علوم پزشكي چه در حالت ادغام با نظام سلامت باشد و چه نباشد مطرح است. بالاخره بيمارستان هميشه وظيفه ارائه خدمت داشته است. شايد فشار كاري كمتري وجود داشته ولي الزاماً به خاطر بحث ادغام در نظام سلامت است. اين تغييراتي است كه صورت گرفته و علم دائماً در حال گسترش است و بنا بر اين پوشش دادن آن بر خلاف گذشته ديگر به اين سادگي نيست.
نسل جديد تفاوت كرده همه اين مسائل در سيستم آموزشي چالش ايجاد مي‌كنند و در همين جاست كه توسعه آموزش معنا پيدا مي‌كند و معنايش اين است كه توسعه آموزش يعني اينكه چالش‌ها را شناسايي كنيم و به جاي اين كه منتظر بمانيم تا ببينيم چه اتفاقي براي آموزش پيش آمده، فعالانه به اين فكر كنيم كه چه كار بايد كرد تا آموزش بهتر شود. با نسل جديد با توقعات جديد چگونه مي‌شود تعامل كرد كه نتيجه بهتري گرفته شود، چگونه مي‌توان تعادل بهتري بين رسالت‌هاي مختلف يك هيات علمي در دانشگاه ايجاد كرد، چگونه مي‌توان از فناوري‌ها به نحو مطلوب‌تري در آموزش استفاده كرد، چگونه مي‌توان مدل‌هاي جديدتر آموزشي را در سيستم‌هاي آموزشي به نحو هوشيارانه و آگاهانه استفاده كرد. بنا بر اين مثل خيلي چيزهاي ديگر كه اگر برگرديد به گذشته نبود و الزاماً ما نمي‌توانيم به آن دوره برگرديم، زندگي شخصي ما خيلي از امكاناتي كه داريم در گذشته نداشتيم شايد تنش‌ها كمتر بود ولي اين واقعيتي است كه در زندگي روزمره ما هم هست در توسعه آموزش نيز هست.
توسعه آموزش يعني فكر كردن، تلاش كردن و پيگيري كردن براي اينكه ما شاهد بهبود كيفيت آموزش در چنين شرايطي باشيم كه هر لحظه يك اتفاق جديد مي‌تواند آموزش را تحت تأثير قرار دهد و شايد بتوان گفت تعبيري از توسعه آموزش است.
كارهاي شاخص مركز مطالعات و توسعه چه بوده؟
البته به شكلي من اين سوال را توضيح دادم و شايد لازم است يك نكته‌اي را يادآور شوم كه شايد زودتر بايد اين را مي‌گفتم و اين است كه ما به عنوان مركز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشكي تهران كاملاً به اين نكته واقفيم كه كسب رتبه اول در بين دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور ضمن اينكه افتخار بسيار زيادي است و ما بسيار خوشحاليم كه اين نكته را داريم اما به هيچ وجه معناي آن ايده آل بودن و يا بدون مشكل بودن آموزش در دانشگاه ما نيست. رتبه بندي نوعي نگاه به كيفيت است كه آن را در منظر مقايسه مي‌بينيم. بنا بر اين ما مي‌توانيم 2 تا چيز را با هم مقايسه كنيم كه هر دو به لحاظ كيفي، كيفيت مطلوبي نداشته باشند ولي يكي از ديگري كيفيت بيشتري داشته باشد. پس اولين نكته‌ي كه مي‌خواهم عرض كنم اين است كه بايد به اين نكته توجه كنيم.
نكته دوم اين است كه رتبه بندي به دليل ماهيتش كه عمدتاً كمي است و نياز به عدد و رقم دارد طبيعتاً همه چيز يك سازمان را نمي‌تواند نشان دهد بعضي جنبه‌هايش را مي‌تواند نشان دهد كه قابليت عدد شماري دارند. طبيعتا خيلي از جنبه‌هايش را هم نمي‌تواند نشان دهد.
نكته بعدي اين است كه الزاماً فقط با بهتر بودن اين رتبه كسب نمي‌شود و با خوب نشان دادن آن چيز كه انجام شده هم اين رتبه كسب مي‌شود و اين خيلي مهم است. ما وظيفه داريم هم خوب كار كنيم و هم كاري را كه انجام داده‌ايم به خوبي نشان دهيم. جمع بندي اين كه ما اگر رتبه اول كسب كرديم خيلي خوشحال هستيم ولي اصلاً فكر نمي‌كنيم كه همه چيز خوب است و اگر در سال بعد هم يك زماني رتبه اول را كسب نكرديم فكر نمي‌كنيم دنيا به آخر رسيده، به هر حل يكي از آيات قرآن مجيد هم اشاره مي‌كند به اينكه نه آن زماني كه چيزي را از دست مي‌دهيد بسيار مأيوس شويد و نه آن زماني كه چيزي را به دست مي‌آوريد خيلي خوشحال شويد.
ما فقط فكر ميكنيم كه وظيفه داريم كه بيشتر تلاش كنيم، چالش‌هاي خود را بيشتر شناسايي كنيم، كمبودها را بشناسيم و از اين طرح هم براي شناسايي چالش‌ها استفاده كنيم و تلاش كنيم كه بهتر شويم و در كنار تلاش و بهتر شدن ارائه خدمات بهتر در توسعه آموزش دانشگاه، در سطح كشور يا در سطوح بالاتر بتوانيم رتبه‌اي كسب كنيم.
بنا بر اين من در اين چارچوب شاخص بودن را تحليل ميكنم. به لحاظ شاخص بودن بعضي چيزها كه عرض كردم منحصر به فرد هستيم يكي مركز همكار بين‌المللي است كه با مركز آموزش پزشكي مبتني بر شواهد با انجمن آموزش پزشكي اروپا همكاري داريم و يكي دفتر بيمار استاندارد شده است.
در بحث توانمندسازي هيات علمي ما هم به لحاظ قدمت به دليل اينكه همكاران ما از سنوات گذشته در فاصله سال‌هاي 75 تا 80 و در فاصله سال‌هاي 80 تا 90 ما اقدامات بسيار گسترده‌اي را داشتيم برنامه‌هاي بسيار متنوع و متعددي را برگزار كرديم و همچنان ادامه دارد ما تقريباً هر هفته در مركز مطالعات و توسعه دوره‌هاي آموزشي و توانمندسازي برگزار ميكنيم. طبيعتاً نقدهايي را كه بر اين دوره‌ها وارد است را مي‌پذيريم و در جهت بهبود اين دوره‌ها تلاش ميكنيم. اما به هر حال اين يكي از جنبه‌هايي است كه ما به صورت شاخص داريم.
در بحث حمايت از طرح‌هاي توسعه‌اي و فراهم كردن بودجه و ارائه مشاوره به اين طرح‌ها يك بستر بسيار گسترده‌اي را داريم، همكاري بسيار خوب بين معاونت آموزشي دانشگاه و معاونت پژوهشي دانشگاه در اين زمينه صورت مي‌گيرد و ما از حمايت اين بزرگواران برخوردار هستيم.
با چه چالش‌هايي در مركز مطالعات مواجه بوده‌ايد؟
البته در همه اين مواردي كه ذكر شد چالش‌هايي را داريم و چالش‌هايي نهفته است، ما فكر ميكنيم در اين زمينه در واقع جنبه‌هاي شاخصي را داريم، در زمينه تحولات آموزشي تحولات ارزشمندي را داريم در بعضي از آن‌ها كاملاً مستقل و در چارچوب كشوري اقدام ميكنيم و تحولات بزرگي را ايجاد كرديم.
به عنوان مثال بازنگري دوره پزشكي عمومي در بعضي‌ها همراه و هم‌نوا با يك تحول كشوري كه شايد خود ما سردمدار آن بوديم يا بازنگري در دوره‌هاي پرستاري يا بازنگري در دوره دندان پزشكي عمومي ما پيشرو و پيشگام هستيم و تاكيد ميكنم كه ما در چارچوبي تحليل ميكنيم كه اشكالات خود را بايد بشناسيم و مي‌دانيم كه حتماً كمبودها و نقاط ضعفي داريم و عمدتاً آن‌ها را در قالب چالش تلقي ميكنيم و بايد با اين چالش‌ها مواجه بشويم و سعي بر بهبود كيفيت كار داشته باشيم، چون معتقديم كه روزي ما موفق مي‌شويم كه توسعه آموزش فقط سر تيتر كار يك مركز در دانشگاه به نام مركز مطالعات و توسعه نيست. يعني اگر روزي شد كه در دانشكده‌ها و در گروه‌هاي آموزشي و حتي به تعبيري در بين همه اعضاي هيات علمي كه البته هم اكنون اين دغدغه وجود دارد، دغدغه توسعه آموزش به صورت رسمي، سازمان يافته و مبتني بر شواهد شود و به صورت كاملاً شناسنامه دار باشد، آن روز ما موفق هستم. البته هم اكنون خوشبختانه اين تحركات را مي‌بينيم.
من در چند ماه گذشته در جلسه شوراي عمومي گروه بيماري‌هاي كودكان دانشكده پزشكي حضور داشتم دوستان جمع شده بودند و بحث‌هاي عمده آموزشي در ديگر گروه‌هاي آموزشي مطرح مي‌شود كه من در بعضي از موارد از نزديك شاهد آن بوده‌ام.
و شاهد اين هستيم كه در دانشكده‌ها در دفاتر توسعه آموزش دانشكده‌ها اقدامات خوبي صورت مي‌گيرد. نياز به بهتر شدن دارد ولي اقدامات خيلي خوبي صورت مي‌گيرد.
در نهايت و در شرايط آرماني مركز مطالعات و توسعه چه نقشي خواهد داشت؟
شايد روزي برسد كه اصلاً نيازي به مركز مطالعات و توسعه نباشد. چون هدف از مركز مطالعات و توسعه اين نيست كه خود مركز پيشاني توسعه آموزش باشد بلكه هدف آن قاعدتاً بايد اين باشد كه اين را نهادينه كند و اين فرهنگ سازي را بكند كه همه اجزاي سيستم آموزشي دانشگاه همه در واقع كانون توسعه آموزش بشود و اين كار خيلي سختي است. بستر سازي، كادر سازي و تسهيل قوانين و مقررات لازم دارد و به خصوص تغيير نگرش‌ها مورد نياز است و خيلي از آيين نامه‌ها، مقررات‌ها بايد تغييراتي بكند اما به هر حال اين جهت گيري است كه حداقل حدود 10 سال است كهEDCدانشگاه به همت مديران قبليEDCپيگيري شده و ماهم انشاء ... همين راه را ادامه خواهيم داد و اگر به آن روز برسيم آن موقع احساس ميكنيم كه كار ارزشمندي را در دانشگاه انجام داده‌ايم. هر چند همين الان نيز تلاش‌هايي صورت گرفته است.
برنامه‌هاي آينده مركز چيست؟
در راستاي رسالت و چشم انداز حركت ميكنيم رسالت ما ارتقاي توسعه آموزش است ارتقاي كيفيت آموزش براي تربيت نسلي كه بتوانند خدمت بهتري را ارائه كنند. چشم انداز ما نيز اين است كه برسيم به آن نقطه‌اي كه دانشگاه توسعه آموزش يك موضوع جدي و در دستور كار همه جا قرار گيرد، اين چشم انداز ماست راه درازي است ولي شدني است.
معتقديم هم اكنون هم خيلي در اين زمينه پيشرفت داشتيم. در حوزه توانمندسازي، يك برنامه‌اي به نام برنامه جامع توانمندسازي را تهيه كردهايم كه الان در مرحله تصويب است كه بر اساس آن تلاش خواهيم كرد كه فعاليتهاي توانمندسازي را گسترش دهيم، تنوع به روش‌هاي آموزشي بدهيم، دوره‌هاي آموزشي را سازماندهي و آن‌ها را هدفمند برگزار كنيم. يعني بپذيريم كه الزاماً همه افراد به يك ميزان از آموزش پزشكي و علم آموزش پزشكي احتياج ندارند پس ما سعي ميكنيم اين سطح بندي را ايجاد كنيم.
در بحث طرح‌هاي توسعه آموزش سعي كنيم اين فرهنگ را عمومي‌تر كنيم و فعاليت را در اين حوزه تشويق كنيم. سياست ما در بحث طرح‌هاي توسعه‌اي ديگر الزامي بودن نيست ولي تشويق ميكنيم كه اين اتفاق بيفتد و ما شرايطي را فراهم كنيم كه بتوانيم خدمات مشاوره‌اي ارايه كنيم و اين فعاليت‌ها را تقويت كنيم و ارتقاي سطح بدهيم.
در بحث تحولات آموزشي، فعاليت‌ها را به صورت ميداني گسترش بدهيم و حمايت همه جانبه از اتفاقات و تحولات آموزشي كه در محيط، در دانشكده‌ها دارد مي‌افتد را بيشتر كنيم و سعي كنيم كه آن‌ها را تقويت كنيم.
در بحث ارزشيابي كه يك سياست خيلي جدي در دانشگاه هست ما رفتيم به سمت اين كه هر دانشكده‌اي مطابق شرايط خودش و در قالب يك آييننامه كلي، شيوهنامه‌اي براي ارزشيابي داشته باشد. چه براي اعضاي هيات علمي چه براي فراگيران و چه براي دوره‌هاي آموزشي. بنا بر اين يك كار عمده ما در چند سال آينده اين خواهد بود كه اين موضوع را پايش، حمايت و پيگيري كنيم.
به ارزشيابي يك نگاه نظاممند و سيستماتيك داشته باشيم نه يك نگاه موردي كه گاهي پيش ميرود و گاهي هم انجام نمي‌شود. سعي كنيم در اين زمينه علمي عمل كنيم. در بحث تبادلات بين‌المللي قاعدتاً تلاش خواهيم كرد موقعيتي را كه كسب كردهايم حفظ كنيم و سعي خواهيم كرد كه آن را تقويت كنيم.
در جهت دهي فعاليتهاي هر قسمت از دانشگاه در حوزه آموزش به سمت استفاده از بهترين شواهد آموزش قبل از هرگونه تصميمگيري حركت خواهيم كرد. در عين حال تلاش بيشتري خواهيم داشت در زمينه افزايش توليدات علمي بومي كشور يعني تقويت مستندسازي فعاليت‌هايي كه در دانشگاه صورت مي‌گيرد و در واقع آيينه‌اي باشد از زحماتي كه كشيده مي‌شود و زمينه‌اي باشد براي تقويت تبادل تجربيات ما. در اين زمينه حتماً رويكرد بين‌المللي كه سياست كلي دانشگاه است را در فعاليتهاي كه مركز دنبال خواهيم كرد.
آقاي دكتر ميرزازاده، از توضيحاتي كه داديد خيلي ممنونم. مجدداً كسب اين رتبه را به مركز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه تبريك ميگوييم و اميدوارم اين موفقيتها در آينده نيز تداوم داشته باشد.
دكتر ميرزازاده: من هم از شما كه فرصتي فراهم كرديد كه بتوانيم گوشهاي از فعاليتهاي مركز را ارايه كنيم تشكر ميكنم.
ارسال به دوستان